#14 Een lied van verbinding

Lied 547 ‘Met de boom de levens’ is een geliefd lied dat gezongen wordt tijdens de veertigdagentijd en dan meestal in de goede- of stille week. Maar dichter Willem Barnard (1920-2010) schreef deze tekst eigenlijk voor een heel andere periode in het kerkelijk jaar namelijk de laatste zondag van de voleindingstijd.

Op die laatste zondag wordt, volgens het klassieke Romeinse Missaal, als epistel Kolossenzen 1: 9-14 gelezen. Daar wordt door Paulus aan de gemeente in Kolosse, maar zeer zeker ook aan ons, aangespoord om Gods wijsheid te leren kennen en om zo vruchten te dragen door het goede dat gedaan wordt. Daarnaast wordt op de voleindingszondag ook nog Mattheus 24 gelezen met als titel ‘Rede over de laatste dingen’ krijgt het refrein een nog diepere lading.

De boom, waar in strofe één over gezongen wordt, kunnen we zien als het hout dat van de boom in het paradijs komt dat Christus heeft gedragen. Met dat in het achterhoofd kunnen we zeggen dat het kwaad wordt overwonnen precies op de plek waar het begon. Het gaat onze verstand te boven dat God vanuit de meest afschuwelijkste dood de wereld het leven geeft en dwars door alles haat, kou en kilte Zijn grote liefde laat spreken. Kort gezegd draagt Christus het hout van de boom van het leven waarin Genesis 3 over wordt gesproken. Verder heeft het kruis ook symbolische betekenis tussen God en mensen en mensen onderling. De verticale balk is de verbinding tussen hemel en aarde tussen God en mensen en de horizontale balk is de verbindende factor tussen mensen onderling. Het mystericum crucis, het geheimenis van het kruis, is dat in de zwakte kracht schuil gaat, in het einde een nieuw begin.
De boom des levens is loodzwaar zo zwaar dat het doodzwaar wordt. Maar in Christus draagt God de zonden zelf weg in een liefde die draagt en verdraagt. En zo komen wij de val van de zonde door Adam ten boven om met Pasen te kunnen zingen ‘Toen heeft zich in het vroegste licht de nieuwe Adam opgericht, ons allen lang tevoren’ (NLB 630 strofe twee).

De melodie van Ignace de Sutter (1911-1988), welke afkomstig was uit België, past heel goed bij de tekst. Bij de teksten ‘Wegend op zijn rug’, ‘in dit aardse dal’, naar de diepte toe’, ‘doodzwaar op zijn rug’ gaat de melodie naar beneden terwijl ‘doe ons weer verrijzen’, ‘de lieve vrede’, de hemel draagt ons’, ‘onze val te boven’ gaat de melodie omhoog.
Het ‘Kyrie eleison’, Heer ontferm U, waar het in dit lied om draait is een citaat uit Kyrie Orbis factor.

Het tempo van dit lied moet zeer rustig gezongen worden maar wel vloeiend. Denk hierbij aan het zingen van Gregoriaanse Hymnes.

Bas Koster

Luistervoorbeeld

NLB 547 ‘Met de boom des levens’
https://www.youtube.com/watch?v=IxLN13UB-ok

Gebruikte bronnen:
- liedboekcompendium.nl
- Versloot, E. ‘Dichter bij het lied’ Boekencentrum Zoetermeer 2007, ISBN 978 90 239 2182 0
Meer informatie over dit lied is te vinden op liedboekcompendium.nl