#19 Christus onze Heer verrees

Op Paasmorgen mogen we allen zeggen ‘DE HEER IS WAARLIJK OPGESTAAN. HALLELUJA!’ Eén van de bekendste en favoriete Paasliederen is lied 624 ‘Christus, onze Heer, verrees’ maar wel een lied met wat een ingewikkelde ontstaansgeschiedenis.

De vroegste versie die bekend is van dit lied is afkomstig uit de bundel Lyra Davidca wat we kunnen vertalen als de lier of harp van David welke verscheen in Londen in 1708. De samenstellers van deze bundel beschrijven in het voorwoord dat zij Duitse kerkliederen als voorbeeld hebben genomen omdat ze korte en plezierige melodieën hebben die een luchtig karakter hebben zodat iedereen op straat de melodieën makkelijk meekan zingen en zo de blijdschap en vrolijkheid kan laten uiten. Het lied kreeg de titel ‘The Resurrection’ mee en het Latijnse paaslied ‘Surrexit Christus hodie’ heeft model gestaan voor dit lied.

De tekst zoals wij die nu kennen is afkomstig uit 1749. Men heeft toen namelijk in grote lijnen nieuwe teksten geschreven in de tweede editie van ‘The Compleat Psalmodist’ van John Arnold (1715-1792). Charles Wesley (1707-1788), bekend van de tekst ‘Hoor, engelen zingen de eer’ (NLB 481), schreef zijn gedicht ‘Christ the Lord is risen today’ welke geïnspireerd is op die tekst is een bekend Paaslied ontstaan die in alle Engelse liedboeken terug te vinden is. Wie de Nederlandse vertaling van lied 624 heeft geschreven is niet helemaal duidelijk. In de Hervormde Bundel van 1938 was dit lied al aanwezig maar stond er onderaan het lied ‘nieuwe vertaling’. De Nederlandse tekst zoals wij die kennen is van de hand van Jan Jacob Thomson (1882-1961).

Kruis en opstanding zijn eigenlijk de thema’s die in dit lied voorkomen maar die wel telkens op een andere manier worden ingevuld. Bijzonder is verder op te merken dat in strofe één en twee eerst word gezongen over de opstanding en daarna pas verwezen wordt naar het lijden van Christus aan het kruis. In strofe drie is dat precies andersom maar dat heeft er mee te maken dat op die manier het lied jubelend aan zijn einde komt.

Onderaan het lied staat dat het lied/melodie Easter Hymn heet en zo is dit lied in Engeland nog steeds bekend maar wie nou precies die componist was is niet bekend. Er wordt gezegd dat de melodie van Georg Friedrich Händel (1685-1756) is maar dat is niet erg waarschijnlijk. Vermoedelijk is de melodie nog ouder. In ieder geval is, net als de tekst, de melodie een paar keer flink op de schop gegaan en pas in 1861 kwam de versie in negentiende-eeuws bundel ‘Hymns Ancient and Modern’ terecht en wordt het lied voor het heerst Easter Hymn genoemd zoals wij het nu dus ook kennen.

In ieder geval is de tekst en de melodie niet van de ene op de andere dag ontstaan maar door deze ontwikkelingen zijn wij een prachtig lied rijker geworden welke we als gemeente van Christus uit volle borst mogen zingen om aan de hele wereld te laten weten dat Christus is opgestaan!

Christus, onze Heer, verrees, Halleluja!
Heilige dag na angst en vrees, Halleluja!
Die verhoogd werd aan het kruis, halleluja,
bracht ons in Gods vrijheid thuis, halleluja!

Bas Koster

Luistervoorbeelden

• NLB 624 ‘Christus, onze Heer, verrees’

• Engels versie van King’s College Choir, Cambridge: https://www.youtube.com/watch?v=rMwPEmUMP7U

• Nederlandse versie van NL zingt: https://www.youtube.com/watch?v=HzPvBIlNSFU

• Surrexit Christus hodie – Samuel Scheidt (1587-1654): https://www.youtube.com/watch?v=DphCBncBSMY

Gebruikte bronnen:

- liedboekcompendium.nl
Meer informatie over dit lied is te vinden op liedboekcompendium.nl