#27 Een lied voor zondag Trinitatis
04-06-2021
De eerste zondag na Pinksteren draagt de naam ‘Zondag Trinitatis’ ook wel het Hoogfeest van de Heilige Drie-eenheid genoemd of Drievuldigheidszondag. In het liedboek 2013 zijn een viertal liederen voor deze zondag opgenomen en een introïtusantifoon. Lied 704 ‘Dank, dank nu allen God’ is eigenlijk een algemeen loflied maar kreeg een plaats in de rubriek ‘Trinitatis’ vanwege de lofprijzing op de drie-ene God in strofe drie.
De tekst van die lied is afkomstig van de dichter en dominee Martin Rinckart (1586-1649) en hij liet zicht inspireren bij het schrijven van dit lied door enkelen zinnen uit het deutraconieke bijbelboek ‘Wijsheid van Jezus Sirach’ 50:22-24. De bedoeling van dit lied was om het na het eten aan tafel te zingen, een lied dat wel in het Duits ‘Te Deum’ is genoemd. In het eerste couplet wordt God ervoor geloofd en gedankt, dat Hij in het verleden van de kindertijd af zulke grote dingen heeft gedaan. Strofe twee is meer ingetogen en is een gebed om Gods vrede en vreugde, Zijn genade en Zijn leiding. De plaats waar Rinckart werkte, het stadje Eilenburg in Saksen, had gedurende de Dertigjarige Oorlog (1618-1648) veel te lijden gehad. Door de Zweden werd het verwoest en door de Oostenrijkers geplunderd.
Strofe drie is later toegevoegd en zijn niet aan het eerder genoemde Bijbelgedeelte ontleend, maar is geschreven in de traditie van de voor reformatorische hymnen en afsluitende lofprijzing vanwege de drie-ene naam. Vertaler van dit lied Jan Wit (1914-1980) en die het lied zeer nauw uit het Duits heeft vertaald, heeft in de laatste strofe nog een extra lading gegeven. In de bewerking van Jan Wit van het ‘Gloria Patri’ worden de klassieke woorden ‘ als in den beginne, nu en immer en van eeuwigheid tot eeuwigheid’ tot het poëtische ‘Van Hem, de ene Heer, gaf het verleden blijk, het heden zingt zijn eer, de toekomst is zijn rijk.’ Op deze manier wordt heeft mooi omschreven wat het woord ‘gedenken’ betekend.
De melodie van dit lied is van de hand van Johann Crüger (1598-1662) en is in zijn Praxis pietatis melica van 1647 opgenomen.
Het lied heeft in zijn Barvorm twee stollen en een abgesang. We kunnen dus zeggen dat het bestaat uit een A-gedeelte dat herhaald wordt en vervolgens een B-gedeelte. In het kort: A-A-B.
Luistervoorbeelden
NLB 704 ‘Dank, dank nu allen God’
https://www.youtube.com/watch?v=SmLA8edTiCY
‘Nun danket alle Gott BWV 79 en BWV 657 Johann Sebastian Bach (1685-1750)
https://www.youtube.com/watch?v=dfFnUBaK1TQ
‘Nun danket alle Gott’ op. 67 en op. 135a Max Reger (1873-1916)
https://www.youtube.com/watch?v=OQQ6UM1Esko = op.67
https://www.youtube.com/watch?v=NGFM5TR72dI = op. 135a
‘Nun danket alle Gott’ op. 65 Sigried Karg-Elert (1877-1933)
https://www.youtube.com/watch?v=MuEilW95Hlw
Gebruikte bronnen:
- liedboekcompendium.nl
- Veld, H. van’t ‘Bekende liederen en hun verhaal’ Mozaïk Zoetermeer 2000, ISBN 90 239 9035 8
- Versloot, E. ‘Dichter bij het lied’ Boekencentrum Zoetermeer 2007, ISBN 978 90 239 2182 0
Meer informatie over dit lied is te vinden op liedboekcompendium.nl
